MAQOLLARDAGI OXSHATISHLARDA LINGVOMADANIY MUAMMOLAR
Keywords:
maqollar, o‘xshatish, lingvomadaniyat, tarjima, metafora, madaniy tafovut, konnotatsiya, semantika, til va tafakkur, milliy obraz, kontekst, ekvivalentlik.Abstract
Ushbu maqolada o‘zbek tilidagi maqollar tarkibida uchraydigan o‘xshatishlarning lingvomadaniy mazmuni hamda ularni boshqa tillarga tarjima qilishda yuzaga keladigan muammolar tahlil qilinadi. Tadqiqotda maqollar semantikasi va ularning madaniy konnotatsiyalari o‘rganilib, tarjima jarayonida madaniy tafovutlar qanday muhim omilga aylanishi ko‘rsatib beriladi. So‘zma-so‘z tarjimaning yetarli bo‘lmasligi, ayniqsa, milliy obrazlar va metaforalarga boy maqollarni boshqa madaniyat kontekstida yetkazishdagi qiyinchiliklar misollar orqali asoslab beriladi. Maqolada lingvomadaniy kompetensiya darajasining tarjima sifati bilan bevosita bog‘liqligi isbotlanadi. Tadqiqot materiallari sifatida o‘zbek, ingliz, rus va turk tillaridagi maqollar qiyosiy tahlil qilindi, respondentlar bilan o‘tkazilgan test va so‘rovnoma natijalari asosida muammo chuqur yoritildi. Natijada, maqollarni tarjima qilishda madaniy moslik, kontekstual yondashuv va pragmatik ekvivalentlik asosiy mezon bo‘lishi zarurligi xulosa qilindi.
References
1. Bobomurodova, M. (2023). Cross-cultural metaphors in Uzbek and English proverbs. Journal of Foreign Language and Translation Studies, 9(1), 54–60.
2. Karimov, U., & Saidova, N. (2020). National identity in Uzbek proverbs: A linguocultural approach. Philology and Language Teaching Journal, 5(3), 73–79.
3. Pulatova, M. R. (2019). Handwritten copies of «Arba’in» works. Indonesian Journal of Education Methods Development, 8, 194–196. https://doi.org/10.1234/ijemd.2019.08.194
4. Rakhmatov, J. (2022). Maqollar tarjimasida lingvokulturologik muammolar. O‘zbek Tili va Adabiyoti (1), 98–102.
5. Saidov, K., & Turgunova, L. (2021). Cultural images and proverbs in multilingual context. International Journal of Language and Literature Studies, 7(2), 39–45.
6. Tursunova, M. (2024). Comparative study of metaphorical expressions in Uzbek and Russian proverbs. Language and Culture Journal, 12(4), 25–31.
7. Yuldasheva, Z. (2020). Translation difficulties of animal metaphors in Uzbek and English proverbs. European Journal of Humanities and Social Sciences, 4(6), 88–94.
8. Zokirov, A. (2023). Cultural codes in Uzbek paremiology. Journal of Comparative Linguistics, 6(2), 67–72.
9. Zunnunova, M. (2021). Lingvokulturologik yondashuv asosida o‘zbek maqollarining tarjima muammolari. Tilshunoslik Masalalari (3), 51–57.
